23 Aralık 2009 Çarşamba

Okul Öncesi Dönemde Yaratıcılık Gelişimi



Okul Öncesi Dönemde Yaratıcılık Gelişimi


Çocukta yaratıcılığın gelişimine okul öncesi dönemde başlanmaktadır. Çocuğun bütün geleceğini etkileyen bu dönemde verilen eğitimin sorumluluğunu toplum içindeki her ferdin yüklenmesi, eğitim programlarını çocuğun temel gelişimlerini göz önünde bulundurarak en etkin ve yaygın bir biçimde düzenlenmesi çocukların ve toplumların geleceği açısından büyük bir önem taşımaktadır.
Yaratıcılık yeteneği çocukta doğuştan varolmasına ve gelişmeye hazır olmasına rağmen ev veya okul ortamında çocuğun yaratıcılığını engelleyen bir çevre oluşması bu yeteneğin engellenmesine neden olmaktadır. Kalabalık sınıflar, ezberciliğe dayanan bir eğitim sistemi, katı kuralcı otoriter bir disiplin anlayışı, başarının üzerinde aşırı derecede durulması, alaycı tutum, bazı kültürel yaptırımlar ve değer yargıları da yaratıcılığın gelişimini engelleyen sosyal etkenlerdir.
Çocukta müzik, resim, çevre düzenlemesi yönünden estetik değerlerin geliştirilmesi önemli ölçüde aile ve yakın çevredeki yetişkinlerin zevk aldıkları alanlarla ilgilidir. Çünkü, tıpkı damak zevki gibi estetik beğeniler de çocuğun yaşadığı kültürel şartlara bağlı olarak çok erken yaşta gelişir. Ayrıca, çocuğun kendini ifade edebilmeye, çevresindeki malzemeyi değişik şekillerde kullanabilmeye, sözcüklerden yararlanarak hayal kurabilmeye de ihtiyacı vardır. Bunun için ise ona fırsat yaratmak ve uygun ortam hazırlamak gereklidir.
Çocuklar yaratıcı güçlerini oyunla ortaya koymaktadırlar. Oyun, insanın yaşamının her döneminde rastlanan ve değişik amaçlarla yapılan bir etkinliktir. Okul öncesinde hazırlanacak ve sunulacak iyi bir oyun ortamında çocuklar tek başlarına veya gruplar halinde kendi koydukları kurallarla, serbest bir şekilde oynuyorlarsa yaratıcı güçlerini harekete geçiriyorlar demektir. Oyunun yanı sıra özgürce resim yapma, hamur, çamur, kil, kum çalışmaları, öykü yaratma, dramatizasyon çalışmaları da çocukların yaratıcılık yeteneklerini destekleyici çalışmalardır.
Yaratıcılık ve Sanat Eğitimi
Çocuğun zihinsel ve bedensel gelişimine koşut olarak sanat faaliyetlerinde de gelişim söz konusudur. Bilmek gerekir ki her çocuk yaratıcıdır. Aslolan bireysel ayrıcalıkların ayrıntısında olmaktır.
Çocuğun sanatsal anlamda gelişimine bakacak olursak; 2 yaşlarında karalama bağlamında başlayan çizimler 4 yaşına kadar devam eder. Gelişigüzellik yerini zamanla organize edilmiş kontrollü biçimlere bırakır. Kontrollü karalamalarda çocuk yeni hareketlerinden, yeni uyarımları keşfetmeye, keşfettikçe de haz duymaya başlar. Çocuk resminin özellikleri, yaşın özelliklerini taşır. Düzleme; her şey düzlenir. Örneğin; masanın 4 ayağı düz bir şekilde gösterilir. Tamamlama; doğanın merkezden bakılıyormuş gibi gösterilmesidir. Tamamlama isteği çocuğun yaratıcılığını da beraberinde getirir. Bildiğini tamamlar. Örneğin; şeffaf ev, profil yüzde gözler önden gösterilmesi gibi... Sorun çocuğun yaşı gereği bu tarz resim yapmasında değil, ailenin ve eğitimcinin bu özelliği bilmemesinden kaynaklanan düzeltmelerdedir. Aynı şekilde resim dersi kendi içinde konuları olan özerk bir alan olması gerekirken, diğer derslerin konularını resimleme gibi yanlış bir işlevsellikle donatıldığından, yaratıcılığın daha eğitimin ilk dönemlerinde törpülenmesidir.
Karalama devresinden isteme devresine geçen çocuğun yaptığı ile söylediği farklıdır. Yapılan çizimlere sevdiklerinin adları verilir. Artık düz çizgilerin yerini yuvarlakça kafalar almaya başlar ama kollar ve bacaklar da kafadan çıkar. Soyutsu bu çalışmalar müdahale etmeden desteklenebilir.
Tanıma dönemi; bu devrede çocuk yapmak istediği şeyin parçalarının bazılarını bilir ve parçaların yönlerini tayin edebilir. Örneğin; baş yukarıda, ayaklar aşağıda gibi. Bu dönemde gövde tanınır ve resme eklenir. Tanıma devresi, 3-4 yaş arasıdır.
Yüzey dönemi; düşüncelerini basit ve şematik olarak anlatır. Çocuk, 5-6 yaşlarında duygu ve düşüncelerini ortaya koyacak girişimlerde bulunur. Çevresindeki objeleri parlak renklerle betimler.



Okul Öncesi Dönemde Yaratıcılık Gelişimi
Bütün çocuklar yaratıcı ve araştırmacıdır. Aynı zaman çocuklar soru sormaya ve öğrenmeye de oldukça heveslidirler. Çocukların araştırma yapmasına fırsat vermeli soruları yanıtsız bırakılmamalı, öğrenmeye teşvik edilmeli ve yaratıcılıkları desteklenmelidir. Çocuğun cesaretlendirilmesi, çocukta var olan yaratıcılığın gelişmesini sağlar. Her çocuk yaratıcıdır fakat yaratıcılığın gelişmesi için çocukların çevrelerine çeşitli uyaranlar konulmalı çocukları araştırma yapmaya yönlendirmeli çocuğa uygun ortam sağlanmalı, çocuğun ihtiyaçları karşılanmalı, ilgi ve ihtiyaçlarına olumlu karşılık vermeliyiz. Çocuğa birey olarak değer vermek de yaratıcılığın gelişmesini sağlar. Aksi durum çocuğun yaratıcılığının engellenmesine ve çocuğun içe kapanık olmasına sebep olur. Çocuğun yaratıcılığının gelişmesinde en büyük görev anne-baba ve öğretmenlere düşer. Çocuk sık sık cesaretlendirilmeli, yaptıkları faaliyetler ve düşünceler eleştirilmemeli, yaptıkları faaliyetler ve düşünceler övülmelidir. Düşüncelerine saygı duyulmalıdır. Cesareti desteklenen çocuğun özgüveni ve yaratıcılığı artar. Çocuklara hiçbir şekilde cesaretlerini kıracak söz kullanılmamalı ve mümkün olduğu kadar hatalı davranışlardan kaçınılmalıdır.

0 yorum on "Okul Öncesi Dönemde Yaratıcılık Gelişimi"

Yorum Gönder

 

okulöncesi Copyright 2008 All Rights Reserved Baby Blog Designed by Ipiet | All Image Presented by Tadpole's Notez